ΑΗΚ: Εγγυητής της ενεργειακής ασφάλειας της Κύπρου
Η ΑΗΚ, αφοσιωμένη στην αποστολή της, με σχεδιασμό και πιστή τήρηση του Λειτουργικού και Λογιστικού Διαχωρισμού των δραστηριοτήτων της, όπως επιβάλλεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου, συνέχισε και το 2024 να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά και με διαφάνεια στις απαιτήσεις της αγοράς, του επιχειρηματικού κόσμου, των καταναλωτών και της κοινωνίας.
Ο Οργανισμός βρίσκεται αντιμέτωπος με μεγάλες προκλήσεις, όπως, το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η επέκταση της αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και συστημάτων αποθήκευσης, η εισαγωγή φυσικού αερίου, η υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και η μαζική εγκατάσταση έξυπνων μετρητών. Η επιτυχής αντιμετώπισή τους απαιτεί ευελιξία, προσαρμοστικότητα στις ραγδαίες αλλαγές και υιοθέτηση χαρακτηριστικών, που συνάδουν με τη επιχειρηματική λογική, την εξωστρέφεια και την πελατοκεντρική προσέγγιση.
Η ΑΗΚ στηρίζει ενεργά τη δημιουργία μιας υγιούς ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας το συντομότερο και προχωρά στον ψηφιακό της μετασχηματισμό, εφαρμόζοντας πιστοποιημένα συστήματα διαχείρισης ποιότητας, ασφάλειας, υγείας και περιβάλλοντος.
Πράσινη Μετάβαση και Ανάπτυξη
Η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στην πράσινη ενέργεια αποτελεί βασική προτεραιότητα. Η ένταξη των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της ΑΗΚ συνεισφέρει στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και στη σταθεροποίηση των τιμών του ηλεκτρισμού. Στο πλαίσιο αυτό, εντός του 2024, λειτούργησε το Φωτοβολταϊκό Πάρκο Αχερά (8MW), το οποίο αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα μετά το Φ/Β Πάρκο Ακρωτηρίου. Αυτά τα έργα προσφέρουν σημαντικό περιβαλλοντικό και οικονομικό όφελος. Ενδεικτικά αναφέρω ότι μια εγκατάσταση ΑΠΕ αυτού του μεγέθους, μπορεί να ηλεκτροδοτήσει πέραν των 3.000 νοικοκυριών, συμβάλλοντας στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 11.000 τόνους ετησίως με εξοικονόμηση περίπου €700.000 από την Αγορά Δικαιωμάτων Εκπομπής Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2). Πέραν αυτών, το έργο θα συμβάλλει στην εξοικονόμηση σχεδόν 3.400 τόνων καυσίμου με οικονομικό όφελος της τάξης πέραν των €2 εκατ. ετησίως. Είναι όμως σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ θα επιτευχθεί πρωτίστως μέσω των συστημάτων Αποθήκευσης Ενέργειας και αυτή είναι η κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες μας ως Κράτος, για να έχουμε ουσιαστικά αποτελέσματα το ταχύτερο δυνατό.
Η ΑΗΚ έχει ολοκληρώσει την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών συστημάτων σε 405 σχολεία της Κύπρου, ενώ έχει συμφωνήσει με το Υπουργείο Άμυνας για εγκατάσταση Φ/Β σε στα στρατόπεδα και με τον ΟΚΥπΥ για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και τεχνικής υποστήριξης, για την εγκατάσταση Φ/Β στα Νοσοκομεία. Παρέχει, επίσης, συμβουλευτικές υπηρεσίες και τεχνική υποστήριξη στο Πανεπιστήμιο Κύπρου για την ανέγερση και λειτουργία του Φ/Β πάρκου Απόλλων ισχύος 5 MWp και του συστήματος αποθήκευσης ενέργειας 2,35MWh.
Επιπλέον, η ΑΗΚ έχει επενδύσει €43 εκατ. στην κοινοπραξία για την κατασκευή υποδομών υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η χρήση του φυσικού αερίου αναμένεται να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 25%-30% και να συμβάλει στη μείωση του κόστους παραγωγής ηλεκτρισμού.
Παράλληλα, η ΑΗΚ υποστηρίζει ενεργά την ηλεκτροκίνηση, επεκτείνοντας το δίκτυο φορτιστών της υπηρεσίας e-charge. Η υποδομή φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων αποτελείται σήμερα από 33 φορτιστές ημιταχείας και ταχείας φόρτισης σε Δημόσιους Χώρους και μέχρι το τέλος του έτους θα λειτουργήσουν, άλλοι 15 φορτιστές.
Αναβάθμιση Δικτύων και Υπηρεσιών
Η ΑΗΚ προχωρά στην υλοποίηση μεγάλων έργων αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των δικτύων Μεταφοράς και Διανομής ώστε να είναι έτοιμη να υποδεχθεί και τη νέα παραγόμενη πράσινη ενέργεια. Το όλο θέμα απασχολεί σοβαρά όλες τις χώρες της ΕΕ καθώς το κόστος των επενδύσεων μέχρι το 2030 αναμένεται να φτάσει στα €580 δισ. Στην Κύπρο το κόστος των επενδύσεων αυτών εκτιμάται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Το 2024 συνεχίστηκε η υλοποίηση των προγραμμάτων συντήρησης της ΑΗΚ Παραγωγή για ασφαλή, αξιόπιστη και αποδοτική λειτουργία των Μονάδων των Ηλεκτροπαραγωγών Σταθμών Βασιλικού, Δεκέλειας και Μονής. Έχουν σχεδόν υλοποιηθεί όλες οι τροποποιήσεις στις Μονάδες και την εγκατάσταση υποδομών για καύση Φυσικού Αερίου στον ΗΣ Βασιλικού.
Για την ασφάλεια του εφοδιασμού και της ευστάθειας του συστήματος προβλέπεται η ενδυνάμωση του ΗΣ Δεκέλειας, ως δεύτερου σημείου ηλεκτροπαραγωγής, με την εγκατάσταση Συστήματος Αποθήκευσης και 2-3 Αεροστροβίλων.
Οι εργασίες για την αποξήλωση των ατμοηλεκτρικών μονάδων του ΗΣ Μονής έχουν ολοκληρωθεί, ενώ τέσσερεις αεριοστρόβιλοι (δυναμικότητας 37,5 MW έκαστος) παραμένουν σε διαθεσιμότητα για σκοπούς αντιμετώπισης ψηλής ζήτησης και άλλων έκτακτων καταστάσεων.
Όσον αφορά στο Σύστημα Μεταφοράς, το 2024 ολοκληρώθηκε η σύνδεση του ΗΣ Βασιλικού με τον Υ/Σ «Μονή GIS» καθώς επίσης και η υπογειοποίηση τμήματος της Εναέριας Γραμμής Σύνδεσης Υ/Σ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ και Χ''ΠΑΣΧΑΛΗΣ.
Το 2024 άρχισαν επίσης και οι εργασίες κατασκευής σημαντικών συνδέσεων ΥΤ οι οποίες θα ενισχύσουν τον κορμό του Συστήματος Μεταφοράς ενώ παράλληλα θα επιτρέψουν την αποξήλωση υφιστάμενων γραμμών μεταφοράς που διέρχονται οικιστικών περιοχών.
Σημειώνεται ότι κάποια από τα έργα αυτά, συνολικής αξίας €53 εκατ., εντάσσονται στο πλαίσιο του Προγράμματος Πολιτικής Συνοχής ΘΑΛΕΙΑ 2021-2027 και η Ευρωπαϊκή Ένωση καλύπτει το 70% του κόστους που μεταφράζεται σε περίπου €37 εκατ.
Μέτρα πρόληψης πυρκαγιών
Η ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων πρόκλησης πυρκαγιών βρίσκεται επίσης ψηλά στις προτεραιότητές μας. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Γεωργίας, το Τμήμα Δασών, την Υπηρεσία Θήρας & Πανίδας και την Πολιτική Αεροπορία ολοκληρώσαμε την εγκατάσταση ενός νέου υπόγειου καλωδίου Μέσης Τάσης, μήκους περίπου 14 χιλιομέτρων, για την τροφοδοσία του Δασικού Σταθμού στον Σταυρό της Ψώκας και των κεραιών στο ύψωμα Χορτερή. Παράλληλα αντικαταστήσαμε τους γυμνούς αγωγούς του εναέριου δικτύου στο κρατικό Δάσος Πάφου.
Πλέον, όλες οι νέες επεκτάσεις του Δικτύου σε δασικές ή παραδασόβιες περιοχές, καθώς και σε χώρους με πλούσια βλάστηση, πραγματοποιούνται αποκλειστικά με επενδυμένους ή και πλήρως μονωμένους αγωγούς.
Πρόσθετα μέτρα ασφαλείας είναι η τοποθέτηση ειδικών μονωτικών καλυμμάτων σε εκτεθειμένα τμήματα του Δικτύου, και η εγκατάσταση εξοπλισμού αποτροπής πρόσκρουσης πτηνών στους εναέριους αγωγούς. Παράλληλα, συνεχίζεται σε ετήσια βάση το πρόγραμμα συντήρησης του Δικτύου εντός και εκτός δασικών περιοχών.
Για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του Δικτύου σε δύσβατες περιοχές, έχουμε προμηθευτεί τηλεκατευθυνόμενα πτητικά μέσα (drones), τα οποία χειρίζεται ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό. Διαθέτουμε, επίσης, στόλο επτά πυροσβεστικών οχημάτων.
Καινοτομία και ψηφιακός μετασχηματισμός
Η Βασική Ρυθμιζόμενη Δραστηριότητα Διανομής κατά το 2024 συνέχισε το έργο επέκτασης, ενδυνάμωσης και εκσυγχρονισμού του δικτύου διανομής. Δεδομένου ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός βρίσκεται στον πυρήνα των προσπαθειών της για την ενίσχυση της αποδοτικότητας και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών,η ΑΗΚ προχωρεί στην υλοποίηση κρίσιμων έργων υποδομής με σημαντικότερα τα ακόλουθα:
- Μαζική εγκατάσταση και λειτουργία υποδομής ευφυών συστημάτων μέτρησης (έξυπνων μετρητών)
Αυτό σηματοδοτεί ένα καθοριστικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό του Δικτύου Διανομής, την ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη διευκόλυνση της μετάβασης σε ένα πιο «έξυπνο» και βιώσιμο ενεργειακό σύστημα. Η πρώτη φάση περιλαμβάνει την εγκατάσταση και λειτουργία 400.000 έξυπνων μετρητών μέχρι τον Ιανουάριο 2027. Σε συνδυασμό με το έργο Advanced Metering Infrastructure (AMI) αποτελούν στρατηγικό εργαλείο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της αγοράς ηλεκτρισμού στην Κύπρο και την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης. Η εισαγωγή του AMI αναμένεται να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα τόσο στους καταναλωτές όσο και στο Δίκτυο Διανομής.
- Διαχείριση μετρητικών δεδομένων (MDMS)
Η σύσταση του Περιχαρακωμένου Τμήματος Εγγραφής Μετρητών και Καταγραφής Μετρήσεων, αποτελεί την πλατφόρμα διαχείρισης των μετρητικών δεδομένων αλλά και των δεδομένων των χρηστών δικτύου. Είναι στοιχεία απαραίτητα για τη λειτουργία της ΑΑΗ αλλά και για την πληροφόρηση όλων των δικαιούχων συμμετεχόντων (Πελατών, Προμηθευτών, Παραγωγών) της ΑΑΗ. Μέσω του συστήματος αυτού όχι μόνο παρέχεται η αναγκαία πληροφόρηση και γίνεται διαχείριση στις μετρήσεις της ΑΑΗ που ρέουν στο Σύστημα Διανομής, αλλά υποστηρίζεται επιπρόσθετα και η διαδικασία αλλαγής Προμηθευτή. Η ανάπτυξη, λειτουργία και συντήρηση του ΑΜΙ απαιτεί τη διεπαφή του με το MDMS. Το έργο ολοκληρώθηκε και είναι σε πλήρη λειτουργία για εξυπηρέτηση των εταιρειών Προμήθειας Ηλεκτρισμού. - Εκσυγχρονισμός και αυτοματοποίηση του Δικτύου Διανομής
Η ΑΗΚ Διανομή στην προσπάθεια της να εκσυγχρονίσει το ηλεκτρικό της Δίκτυο προχωρεί με γρήγορους ρυθμούς σε αντικατάσταση του πεπαλαιωμένου διακοπτικού της εξοπλισμού στη μέση τάση με αντίστοιχο σύγχρονο τηλεχειριζόμενο, βελτιώνοντας σε μεγάλο βαθμό την τηλεπαρακολουθησιμότητα του Δικτύου Διανομής.
- Ψηφιοποίηση αιτήσεων
Η ΑΗΚ προχωρά δυναμικά στον ψηφιακό μετασχηματισμό της, επενδύοντας σε έργα που βελτιώνουν την εξυπηρέτηση των πελατών της. Ήδη υλοποιήθηκε το έργο «Παρακολούθηση Αιτήσεων Διανομής», το οποίο επιτρέπει στους αιτητές να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή το στάδιο της αίτησής τους. Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η εφαρμογή «Ηλεκτρονική Πληρωμή Όρων Σύνδεσης», μέσω της οποίας οι αιτητές θα μπορούν να πληρώνουν εύκολα και με ασφάλεια τους όρους σύνδεσης της Διανομής ΑΗΚ. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγάλο έργο «Ηλεκτρονική Υποβολή Αιτήσεων Διανομής», με στόχο τη διάθεση μίας σύγχρονης εφαρμογής μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026. Μέσα από αυτήν, οι πελάτες θα μπορούν εύκολα και γρήγορα να υποβάλλουν αιτήσεις διαδικτυακά, μέσα σε ένα φιλικό και καθοδηγούμενο περιβάλλον. - Συστήμα γεωγραφικής πληροφόρησης (GIS) Γεωδίας
Πρόκειται για ένα φιλόδοξο έργο ψηφιακού εκσυγχρονισμού, που αναβαθμίζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνεται, παρακολουθείται και διαχειρίζεται το Δίκτυο Μεταφοράς και Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Με τη δημιουργία ενιαίας εταιρικής βάσης δεδομένων σε περιβάλλον GIS και τη χρήση σύγχρονων διαδικτυακών εφαρμογών, εξασφαλίζεται αξιόπιστη και άμεση πρόσβαση σε κρίσιμα δεδομένα τόσο από τα Γραφεία της ΑΗΚ όσο και από τα συνεργεία στο πεδίο.
Η αξιοποίηση τεχνολογιών όπως το GPS, οι κάμερες 360° και οι φορητές συσκευές αποτύπωσης παρέχει τη δυνατότητα για πιο ακριβή χαρτογράφηση και πιο γρήγορη εξυπηρέτηση.
Παράλληλα, η διασύνδεση του συστήματος Γεωδίας με το Κτηματολόγιο αυτοματοποιεί διαδικασίες που σχετίζονται με τη λήψη συγκαταθέσεων των επηρεαζόμενων ιδιοκτητών τεμαχίων.
- Εγκατάσταση δικτύου οπτικών ινών
Ο Οργανισμός προχωρά σε μια σημαντική επέκταση του ιδιόκτητου Τηλεπικοινωνιακού Δικτύου Οπτικών Ινών στη Διανομή, με στόχο τη σφαιρική διασύνδεση των Υποσταθμών Διανομής με το υπάρχον δίκτυο οπτικών ινών της Αρχής. Το έργο αυτό αναμένεται να αποτελέσει κομβικό παράγοντα για την αδιάλειπτη, ασφαλή και αξιόπιστη λειτουργία των «έξυπνων» συστημάτων και εφαρμογών του Ενεργειακού Δικτύου Διανομής, σηματοδοτώντας τη μετάβαση από ένα «παθητικό» δίκτυο σε ένα σύγχρονο, ψηφιακά συνδεδεμένο και αποδοτικό Ενεργειακό Σύστημα.
Μια άλλη εξέλιξη, αφορά στην ΑΗΚ Προμήθεια που έχει εγγραφεί στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Εγγυήσεων Προέλευσης της παραγόμενης ενέργειας που διατηρεί ο Λειτουργός Αγοράς. Είναι ο πρώτος Προμηθευτής που εξασφάλισε και πιστοποίησε Εγγυήσεις Προέλευσης, διασφαλίζοντας την πράσινη ενεργειακή κατανάλωση πελατών της. Παράλληλα, η ΑΗΚ Προμήθεια υπέγραψε σύμβαση με τις Ταχυδρομικές Υπηρεσίες για την Πληρωμή Λογαριασμών της ΑΗΚ στα Ταχυδρομεία. Μια σύμβαση που εστιάζει στην ευκολότερη, καλύτερη, πιο άμεση και καλύτερα προσβάσιμη εξυπηρέτηση στο κοινό.
Αειφορία
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίδεται στο τρίπτυχο Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση. Η ΑΗΚ έχει μπει πλέον σε σταθερή τροχιά για μείωση του οικολογικού της αποτυπώματος και οι προσπάθειές της υπερβαίνουν τις κανονιστικές απαιτήσεις.
Η περιβαλλοντική μας πολιτική, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει:
- Συστηματικές προσπάθειες, με ορατά και μετρήσιμα αποτελέσματα, στη Μείωση των Αποβλήτων, τη Μείωση της Κατανάλωσης Πόρων, τη Μείωση της Κατανάλωσης Ενέργειας, τη Χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τη σταδιακή Περιβαλλοντική Αναβάθμιση των εγκαταστάσεων του Οργανισμού
- Δέσμευση στον σεβασμό και στην προστασία του Περιβάλλοντος, ως αναπόσπαστο μέρος της Επιχειρησιακής Πολιτικής του Οργανισμού. Συνεχής παρακολούθηση και διαρκής βελτίωση της περιβαλλοντικής πολιτικής του Οργανισμού, στο πλαίσιο του πιστοποιημένου συστήματος διαχείρισης περιβάλλοντος με βάση το Διεθνές Πρότυπο ISO14001
- Εφαρμογή περιβαλλοντικής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στον Οργανισμό.
Ο Οργανισμός είναι πιστοποιημένος με τρία Διεθνή Πρότυπα στους Τομείς της Διαχείρισης Ποιότητας ISO9001, Διαχείρισης Περιβάλλοντος ISO14001 και Διαχείρισης Ασφάλειας & Υγείας ISO45001.
Παράλληλα, η ΑΗΚ προχώρησε στην αναβάθμιση του συστήματος διαχείρισης στους τομείς της Επιχειρηματικής Συνέχειας και Ανάκαμψης, καθώς και της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας (ΑΨΑ), με στόχο την πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του τομέα της Ασφάλειας Πληροφοριών. Επιπρόσθετα, η ΑΗΚ αναπτύσσει πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Εταιρικής Διακυβέρνησης. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τομείς όπως Περιβάλλον, Ασφάλεια, Υγεία, Κοινωνία, Πολιτισμός, Παιδεία και Διακυβέρνηση. Όλες οι σχετικές πληροφορίες καταγράφονται στην έκθεση αειφόρου ανάπτυξης που για πρώτη φορά το 2024 έχει δημοσιεύσει ο Οργανισμός μας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τoν Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας κ. Γιώργο Παπαναστασίου για τη συνεχή στήριξή του στον Οργανισμό μας ώστε να μπορεί με τη σειρά του να μετουσιώνει τους στόχους του σε πράξεις. Οι στόχοι της ΑΗΚ είναι στις πλείστες των περιπτώσεων και εθνικοί στόχοι, εξ ου και η συνεργασία μας είναι άριστη.
Εκ μέρους της Διεύθυνσης και του προσωπικού της ΑΗΚ, επιθυμώ να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς τον Πρόεδρο, κ Γιώργο Πέτρου, τον Αντιπρόεδρο, κ Πάνο Τουλούρα και τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου για την αγαστή συνεργασία. Ευχαριστίες επίσης απευθύνω στις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον Οργανισμό, τη Διευθυντική Ομάδα, και ιδιαίτερα στο προσωπικό του Οργανισμού μας, που για ακόμη μια χρονιά έδωσε τον καλύτερό του εαυτό. Κοινός μας στόχος είναι η δυναμική παρουσία μιας ισχυρής και σύγχρονης ΑΗΚ που θα εγγυάται το πράσινο, ενεργειακό μέλλον του τόπου.
Άδωνις Ι. Γιασεμίδης
Γενικός Διευθυντής
