Για έναν Οργανισμό Κοινής Ωφελείας, όπως η ΑΗΚ, η δημόσια αναφορά για το έργο του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου αποτελεί υποχρέωση, καθώς η ΑΗΚ είναι μέρος της Κυπριακής Πολιτείας και εξυπηρετεί τους Κύπριους πολίτες. Ως Διοικητικό Συμβούλιο, έχουμε την ευθύνη να παρουσιάσουμε τη διαδρομή μας με διαφάνεια, στα πλαίσια υπεύθυνης εταιρικής διακυβέρνησης, ενημερώνοντας τόσο για τις επιτυχίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε όσο και για τις προκλήσεις που αναμένονται στο μέλλον.
Είναι ζωτικής σημασίας να επισημανθεί ότι όσοι έχουμε υπηρετήσει στην ΑΗΚ από θέσεις ευθύνης, έχουμε το καθήκον να διασφαλίσουμε τη συνέχιση του έργου της, και να ενισχύσουμε την αξία της ως ανεκτίμητο περιουσιακό στοιχείο της Κυπριακής Κοινωνίας.
Τα επιτεύγματά κατά τη διάρκεια της θητείας μας είναι αποτέλεσμα της στενής και παραγωγικής συνεργασίας με τη Διεύθυνση, τις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις και το προσωπικό της ΑΗΚ. Η συμβολή των ανθρώπων της ΑΗΚ είναι ανεκτίμητη για την πρόοδο του Οργανισμού αλλά και την ενίσχυση της θέσης του ως τον πιο αξιόπιστο πυλώνα ενέργειας του τόπου.
Λειτουργικός και Λογιστικός Διαχωρισμός
Για να διευκολυνθεί το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, υλοποιώντας Ευρωπαϊκή Οδηγία και σχετική απόφαση της ΡΑΕΚ, η ΑΗΚ έχει διαχωριστεί λειτουργικά και λογιστικά σε τέσσερις Βασικές Ρυθμιζόμενες Δραστηριότητες, τη Διεύθυνση Μη Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων και τις Κοινές Υπηρεσίες. Η κάθε Βασική Ρυθμιζόμενη Δραστηριότητα οργανώνει τα τμήματά της ανεξάρτητα ώστε να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις νέες ανάγκες της Αγοράς.
Ως γνωστό, ο Οργανισμός πιστοποιήθηκε από τη ΡΑΕΚ ως Λειτουργικά και Λογιστικά Διαχωρισμένος Οργανισμός τον Δεκέμβριο του 2019.
Η ΑΗΚ έχει συμμορφωθεί επιτυχώς με τις πρόνοιες της ρυθμιστικής απόφασης της ΡΑΕΚ, σχετικά με το Λειτουργικό και Λογιστικό Διαχωρισμό των Δραστηριοτήτων της και γίνεται συνεχής παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις όποιες απαιτήσεις. Γι' αυτό και πρόσφατα έχει προσληφθεί σύμβουλος ο οποίος θα παρέχει τις υπηρεσίες του προς τη Διοίκηση και Διεύθυνση του Οργανισμού ώστε να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις που άπτονται του Λειτουργικού και Λογιστικού Διαχωρισμού.
Η ΑΗΚ είναι έτοιμη να υποστηρίξει το άνοιγμα της Αγοράς Ηλεκτρισμού με όρους διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης.
Σημαντικά Οικονομικά Στοιχεία
Σημαντικά Οικονομικά Στοιχεία 2022 με βάση τις ελεγμένες Οικονομικές Καταστάσεις
Τα συνολικά έσοδα της ΑΗΚ το 2022, μετά την αφαίρεση της ειδικής έκπτωσης που παραχωρήθηκε λόγω της πανδημίας covid-19, ανήλθαν στα €1.327,1 εκ. Η ειδική έκπτωση η οποία παραχωρήθηκε σε όλους τους πελάτες της ΑΗΚ ήταν €7,8 εκ. περίπου. Τα συνολικά έξοδα έφτασαν στα €1.305,2 εκ. με κέρδος εργασιών ύψους €21,8 εκ. (σε σύγκριση με ζημιά εργασιών ύψους €41,2 εκ. το 2021). Το κέρδος για το έτος 2022, ανήλθε σε €12,9 εκ..
Η βελτίωση στα αποτελέσματα συγκριτικά με το προηγούμενο έτος ήταν αποτέλεσμα της επανεκκίνησης της οικονομίας μετά την ύφεση λόγω της εξάπλωσης της πανδημίας, της σταθεροποίησης σε ένα βαθμό της τιμής καυσίμων, η οποία παρουσίασε μεγάλη αύξηση ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αλλά κυρίως της εισαγωγής των νέων διατιμήσεων από τον Ιούλιο 2022, αλλά και της αυστηρής διαχείρισης των οικονομικών του Οργανισμού. Παρά τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της ΑΗΚ, τα κέρδη εργασιών του 2022 ήταν χαμηλότερα από τα επιτρεπόμενα βάσει της ρύθμισης.
Κέρδος εργασιών για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2022 και μεταβολές έναντι του προηγούμενου έτους
Η αύξηση €481 εκ. στα συνολικά έσοδα είναι κατά κύριο λόγο αποτέλεσμα της αύξησης στα έσοδα πωλήσεων. Τα έσοδα από πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας για το έτος πριν την έκπτωση, ήταν €1.266 εκ. και σημείωσαν αύξηση €469 εκ. ή 59%. Η σημαντική αύξηση στα έσοδα πωλήσεων ήταν αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης της τιμής πώλησης ως αποτέλεσμα της αυτόματης αναπροσαρμογής λόγω αύξησης στην τιμή των καυσίμων, καθώς επίσης και της εισαγωγής των νέων διατιμήσεων από τον Ιούλιο 2022.
Το σύνολο των λειτουργικών εξόδων ανήλθε σε €1.305 εκ. σημειώνοντας αύξηση €417 εκ. περίπου ή 47%, κυρίως ως αποτέλεσμα της αύξησης στο κόστος καυσίμων και αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.
Ανάλυση Λειτουργικών Εξόδων του 2022
Η δαπάνη καυσίμων αυξήθηκε κατά €286 εκ. και ανήλθε στα €671 εκ., κυρίως ως αποτέλεσμα της αύξησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και της αύξησης στην τιμή των καυσίμων.
Το κόστος αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τρίτους αυξήθηκε κατά 63%, ήτοι στα €104 εκ., κυρίως λόγω αύξησης της τιμής καυσίμων. Οι μονάδες που αγοράστηκαν μειώθηκαν κατά 2,4%.
Το κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου αυξήθηκε κατά €83 εκ. και ανήλθε στα €248 εκ. Η αύξηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων. Η μέση τιμή ανά δικαίωμα ανήλθε το 2022 σε €80,02 σε σύγκριση με €53,68 κατά το προηγούμενο έτος. Ο αριθμός των δικαιωμάτων που αγοράστηκαν κατά τη διάρκεια του έτους ήταν κατά 0,7% υψηλότερος σε σχέση με τον αριθμό που αγοράστηκε κατά το προηγούμενο έτος.
Σημειώνεται πως το 78% περίπου των συνολικών εξόδων αποτελούσε το κόστος καυσίμου, αγοράς ενέργειας και αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.
Αναμενόμενα αποτελέσματα 2023
Τα αποτελέσματα του 2023, αναμένεται ότι θα είναι ουσιαστικά βελτιωμένα σε σύγκριση με το 2022, με βάση προκαταρκτικά στοιχεία.
Τα ταμειακά διαθέσιμα κατά την 31η Δεκεμβρίου 2023, ανέρχονταν σε περίπου €300εκ.
Έκπτωση στους λογαριασμούς
Παραχωρήθηκε έκπτωση 10% στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας για περίοδο 4 μηνών, που καλύπτει την περίοδο από τον Νοέμβριο του 2021 μέχρι και τον Φεβρουάριο 2022. Το σύνολο της έκπτωσης ανήλθε στα 22 εκατομμύρια ευρώ.
Ανάπτυξη και Υλοποίηση Έργων ΑΠΕ
Όραμά μας είναι ένα πράσινο ενεργειακά μέλλον. Στόχος του Οργανισμού είναι να μειώσουμε την εξάρτηση από τα υγρά καύσιμα και να αυξήσουμε τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Πρόσφατα τέθηκε σε λειτουργία η πρώτη φάση του Φωτοβολταϊκού Πάρκου στο Ακρωτήρι ισχύος 12MW με κόστος παραγόμενης ενέργειας €5,0 σεντ/kWh, η οποία ενσωματώνεται στο μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ.
Στο πλαίσιο της Κοινοπραξίας της ΑΗΚ με την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου για ανάπτυξη μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων στην περιοχή Αχερά, εκτελείται σήμερα η πρώτη φάση του έργου δυναμικότητας 8MW, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τον Μάϊο 2024. Η δεύτερη φάση, δυναμικότητας 34MW, θα ακολουθήσει μόλις ξεκαθαρίσει το θέμα σύνδεσης στο δίκτυο της ΑΗΚ. Στο παρόν στάδιο, αναμένεται η έκδοση της πολεοδομικής Άδειας.
Η εγκατεστημένη ισχύς της ΒΡΔ Παραγωγής σε φωτοβολταϊκά, είναι σήμερα 12MW, ανεβάζοντας τη συνολική ισχύ στα 15MW. Έχουν ήδη εξασφαλιστεί άδειες κατασκευής για φωτοβολταϊκά δυναμικότητας 155MW περίπου.
Η προσθήκη έργων ΑΠΕ, στο μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ έχει πολλαπλά οφέλη για τον τόπο, τόσο στη μείωση της εξάρτησης από τα εισαγόμενα καύσιμα, όσο και στη σταθεροποίηση των τιμών ηλεκτρισμού σε χαμηλά επίπεδα, προς όφελος του συνόλου των καταναλωτών.
Στόχοι, Επόμενες Ενέργειες και Προκλήσεις
Το πλάνο συμμετοχής της ΑΗΚ στις ΑΠΕ έχει εγκριθεί από το ΥΕΕΒ, μετά από μακρά διαβούλευση μεταξύ ΑΗΚ, ΥΕΕΒ και ΡΑΕΚ. Επιτρέπει τη σταδιακή ανάπτυξη Φωτοβολταϊκών Πάρκων συνολικής ισχύος 600MW μέχρι το 2032.
Το πλάνο έχει υιοθετηθεί από τη ΡΑΕΚ σε προσχέδιο της Ρυθμιστικής απόφασης 353/2023, ημερομηνίας 10 Οκτωβρίου 2023. Η ΡΑΕΚ δεν έχει προχωρήσει στην έκδοση της τελικής απόφασης λόγω ερωτημάτων που λήφθηκαν από την ΕΕ.
Συμμετοχή της ΑΗΚ στην ΕΤΥΦΑ
Η ΑΗΚ, το 2020 είχε αποφασίσει τη συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας Υποδομών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ) με ποσοστό 30% έχοντας καταβάλει ποσό €43 εκ.
Μετά από σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου για διεξαγωγή μελέτης από εξωτερικούς συμβούλους, για λεπτομερή αξιολόγηση των όρων της Συμφωνίας Μετόχων που υπογράφηκε μεταξύ ΑΗΚ-ΔΕΦΑ, τον Οκτώβριο του 2023 η ΑΗΚ αποφάσισε να ζητήσει την αποχώρηση της από την ΕΤΥΦΑ και την επιστροφή του μετοχικού της κεφαλαίου, με σχετική επιστολή στον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.
Αποξήλωση ΗΣ Μονής
Εντός του 2022, μετά από σχετικό διεθνή διαγωνισμό, κατακυρώθηκε η Σύμβαση σε εξωτερικό εργολάβο και ξεκίνησε το έργο αποξήλωσης των έξι (6) Ατμοηλεκτρικών Μονάδων του ΗΣ Μονής το οποίο είναι ακόμη σε εξέλιξη. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2024. Στα πλαίσια του αναπτυξιακού της προγράμματος η ΑΗΚ θα προβεί σε αξιοποίηση του συγκεκριμένου χώρου για πράσινη ανάπτυξη.
Ανάπτυξη Παραγωγής
Την τελευταία δεκαετία η ΑΗΚ Παραγωγή προχωρεί κάθε 3-4 χρόνια σε μελέτη του Αναπτυξιακού της Προγράμματος με τη βοήθεια εξειδικευμένων Συμβούλων. Η τελευταία Μελέτη ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2023, με σημαντικότερη παραδοχή (λόγω προηγούμενων αποφάσεων των αρμόδιων φορέων) την αποκλειστική τροφοδοσία από τον ΗΣ Βασιλικού της ΑΗΚ. Mελετήθηκαν σενάρια σε σχέση με την ημερομηνία έλευσης του ΦΑ, τη δραστηριοποίηση ιδιώτη ανταγωνιστή και την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου μέσω του Great Sea Interconnector.
Στη συνέχεια, λόγω τεχνικών περιορισμών του ηλεκτρικού συστήματος, της ανάγκης για διασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας, η μελέτη επικαιροποιήθηκε λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για ανάπτυξη του χώρου του ΗΣ Δεκέλειας με συμβατική παραγωγή.
Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, η ΑΗΚ είναι σε διαβούλευση με το ΥΕΕΒ και τη ΡΑΕΚ για τον καθορισμό των επόμενων ενεργειών σε σχέση με την υλοποίηση της ανάπτυξης στον ΗΣ Δεκέλειας.
Κατασκευή νέας Μονάδας 6 στον ΗΣ Βασιλικού
Η ΑΗΚ έχει συνάψει σύμβαση για τον σχεδιασμό, κατασκευή, προμήθεια, εγκατάσταση και αρχική λειτουργία νέας Μονάδας Αεριοστροβίλων Συνδυασμένου Κύκλου (ΜΑΣΚ 6) στον ΗΣ Βασιλικού, δυναμικότητας 160 MW. Η μονάδα θα έχει τη δυνατότητα καύσης φυσικού αερίου ως κύριο καύσιμο και ντίζελ ως εναλλακτικό καύσιμο με περιορισμένες ώρες λειτουργίας (500 ώρες ανά έτος).
Το έργο ξεκίνησε την 1η Φεβρουαρίου 2022 και η αναμενόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης της κατασκευής είναι εντός Αυγούστου 2024.
Χρήση ΦΑ στις Μονάδες Παραγωγής
Σε συντονισμό με το έργο της ΕΤΥΦΑ στο Βασιλικό, η ΑΗΚ προχώρησε στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου οι μονάδες παραγωγής της να είναι καθόλα έτοιμες και για καύση φυσικού αερίου, μόλις αυτό καταστεί διαθέσιμο για ηλεκτροπαραγωγή.
Πρώτιστος σήμερα στόχος της ΑΗΚ Παραγωγής είναι η διασφάλιση ΦΑ σε χαμηλή τιμή, με ικανοποιητικούς όρους για χρήση από το σύνολο των Μονάδων της, οι οποίες έχουν ετοιμαστεί για χρήση ΦΑ. Προς τον σκοπό αυτό, η ΑΗΚ Παραγωγή θα πρέπει να προχωρήσει στον απαραίτητο συντονισμό, με τις κατασκευάστριες εταιρείες για τελικές εργασίες/ρυθμίσεις στις Μονάδες Παραγωγής, και για την οργάνωση των Δοκιμών και Ελέγχων των Μονάδων Παραγωγής, μόλις καθοριστεί η ημερομηνία που θα καταστεί διαθέσιμο το ΦΑ από τους αρμόδιους φορείς.
Παράλληλα, με τη βοήθεια Συμβούλων, η ΑΗΚ έχει προετοιμαστεί για την υποβολή σχολίων στα έγγραφα τα οποία θα τεθούν από τη ΔΕΦΑ σε Δημόσια Διαβούλευση αναφορικά με τους όρους του συμβολαίου προμήθειας του ΦΑ.
Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού
Από την 1η Σεπτεμβρίου του 2017, η ΡΑΕΚ λειτουργεί την Μεταβατική Αγορά. Με βάση τους Κανόνες της Μεταβατικής Αγοράς, η ΑΗΚ Παραγωγή και η ΑΗΚ Προμήθεια δεν δικαιούνται να συμμετέχουν σε αυτή.
Μετά από δύο δοκιμαστικές περιόδους του λογισμικού αγοράς του ΔΣΜΚ, και επιτυχή συμμετοχή των Βασικών Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων Παραγωγής και Προμήθειας της ΑΗΚ, η λειτουργία της Ανταγωνιστικής Αγοράς αναμένεται εντός του 2025.
Η ΑΗΚ Παραγωγή και η ΑΗΚ Προμήθεια προετοιμάζονται για επιτυχή συμμετοχή και λειτουργία στην Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού, με την ολοκλήρωση της εγκατάστασης του Λογισμικού Συμμετοχής των δύο Δραστηριοτήτων και την απαιτούμενη εκπαίδευση του προσωπικού τους.
Δίκτυο Μεταφοράς
Στο Δίκτυο Μεταφοράς συνεχίστηκε με εντατικούς ρυθμούς η υλοποίηση των προγραμμάτων επέκτασης, αναβάθμισης και συντήρησης. Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα από τα έργα που ολοκληρώθηκαν:
- Εγκατάσταση Εναέριας Γραμμής 132 kV Διπλού Κυκλώματος Σύνδεσης Υποσταθμών «Βασιλικός - Μαρί - Κοφίνου» Rubus Twin
- Υπογειοποίηση τμήματος της Εναέριας Γραμμής «Ανατολικό – Χατζηπασχάλης»
- Μετακίνηση μέρους της υπόγειας σύνδεσης Διπλού Κυκλώματος «Κώστας Πέτρου – Λακατάμια» 132 kV.
- Μετατροπή του Υποσταθμού «Πύργος 66 kV» σε Πρωτεύων Υ/Σ 22-11 kV
- Αναβάθμιση Πινάκων Μέσης Τάσης στον Υποσταθμό «Γερμασόγεια» από 11 kV σε 22-11 kV
- Αναβάθμιση Πινάκων Μέσης Τάσης στον Υποσταθμό «Πρωταράς» από 11 kV σε 22-11 kV
- Αναβάθμιση του Μετασχηματιστή Τ2 στον Υποσταθμό «Πρωταράς» σε 40 MVA 132/22-11 kV
- Αντικατάσταση Υπόγειου Καλωδίου Σύνδεσης Μ/Σ Σταθμού #1 στον ΗΣ Βασιλικού και σύνδεση στον Υποσταθμό «Νότιο Βασιλικός»
- Νέος Υποσταθμός «Ζακάκι» με 2x40 ΜVA 132/22-11 kV GIS στη Λεμεσό και σύνδεση του με τον Υποσταθμό «Πολεμίδια» με Υπόγειο Καλώδιο Διπλού Κυκλώματος
- Εγκατάσταση Επαγωγέα 60 MVAr στον Υποσταθμό «Μονή 132 kV GIS»
- Αποσύνδεση κυκλωμάτων ΕΓ Μεταφοράς Υποσταθμού «Δεκέλεια» προς «Αγία Νάπα» και «Σωτήρα» και σύνδεσή τους στον Υποσταθμό «Δεκέλεια GIS»
- Αναβάθμιση Συστήματος Αυτοματισμού 132 kV στον Υποσταθμό «Αφροδίτη»
- Εγκατάσταση διαζυγικών Μετασχηματιστών 11/22 kV για συνδέσεις φωτοβολταϊκών πάρκων σε διάφορους Υποσταθμούς Μεταφοράς.
Παράλληλα, τα πιο κάτω έργα βρίσκονται υπό εξέλιξη:
- Αναβάθμιση Υποσταθμού Ύψωνα σε 2x40 MVA 132/22-11 kV GIS
- Εναέρια Γραμμή Μεταφοράς Σύνδεσης Υποσταθμού Δεκέλεια - Αλάμπρα – Αθαλάσσα (Νο 2), Παράκαμψη του Υποσταθμού Αλάμπρα
- Αντικατάσταση Εξοπλισμού GIS 132 kV και αναβάθμιση Μετασχηματιστών σε 3x40 MVA 132/22-11 kV στον Υποσταθμό Στρόβολος
- Αναβάθμιση Συστήματος Αυτοματισμού 132 kV στον Υποσταθμό «Ρένος Πρέντζας»
- Αναβάθμιση Υποσταθμού Ορούντα σε 3x40 MVA 132/22-11 kV
- Επέκταση συστοιχίας Πινάκων Μέσης Τάσης (22/11 kV) στον Υποσταθμό Αθηένου
- Αναβάθμιση Υποσταθμού «Μαρί» σε 2x40 MVA 132/22-11 kV GIS
SCADA/DMS & Έξυπνα Δίκτυα
Το Δίκτυο Διανομής αποτελεί την πλατφόρμα που θα καταστήσει δυνατή την ενεργειακή μετάβαση, συνδέοντας τους μεγάλους αριθμούς ΑΠΕ που έχουν τεθεί ως στόχος σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Η υψηλή διείσδυση ΑΠΕ και ο μαζικός εξηλεκτρισμός της ενέργειας αποτελούν μεγάλες προκλήσεις στις οποίες η ΒΡΔ Διανομής απαντά με το στρατηγικό πλάνο αναμόρφωσης και μετεξέλιξης των δικτύων και κεντρικών συστημάτων ώστε, πλέον ως Σύστημα Διανομής, να μπορέσει να υποστηρίξει και εξυπηρετήσει τεχνοοικονομικά την ενεργειακή μετάβαση, και τις νέες αγορές ηλεκτρισμού.
Το στρατηγικό πλάνο της ΒΡΔ Διανομής τέθηκε υπό υλοποίηση από το 2021, με πολλά έργα και δράσεις σε όλο το φάσμα του δικτύου και των κεντρικών συστημάτων. Τα εν λόγω έργα αυξάνουν την δυνατότητα σύνδεσης συστημάτων ΑΠΕ, μέσω αύξησης της παρατηρησιμότητας, ελεγξιμότητας και ευελιξίας του συστήματος σε πραγματικό χρόνο, ενορχηστρώνοντας ταυτόχρονα τις αναδυόμενες τεχνολογίες. Η συμβατική ανάπτυξη του δικτύου συνεχίστηκε στοχευμένα για τη σύνδεση νέων χρηστών. Παράλληλα, μετεξελίσσεται ο σχεδιασμός του Συστήματος Διανομής με μάκρο- και μέσο-πρόθεσμο ορίζοντα, για να ανταποκρίνεται έγκαιρα και αποτελεσματικά στις εκάστοτε Ρυθμιστικές Αποφάσεις και πολιτικές διείσδυσης για ΑΠΕ και αναδυόμενες τεχνολογίες.
Παρατίθενται τα σημαντικότερα έργα που τέθηκαν υπό υλοποίηση στην 3ετία:
Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Διανομής (ΕΚΕΔ), SCADA/ADMS
Έχει εξοπλιστεί και τέθηκε σε λειτουργία το ΕΚΕΔ σε 24ωρη βάση. Έχουν εγκατασταθεί οι βασικές λειτουργικότητες του Συστήματος Διαχείρισης (Advanced Distribution Management System) και βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης οι προηγμένες λειτουργικότητες που, σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό της υποδομής του δικτύου, θα προσδώσουν την επιθυμητή παρατηρησιμότητα και ελεγξιμότητα και θα επιτρέψουν την επιθυμητή λειτουργία σε πραγματικό χρόνο. Έχει κατακυρωθεί και βρίσκεται υπό εξέλιξη η σύμβαση για την ανάπτυξη νέας υποδομής Πληροφορικής για το ΕΚΕΔ.
Ευφυής Υποδομή Μετρητικών Συστημάτων (AMI)
Το ΑΜΙ αποτελεί θεμελιώδες έργο που θα επιτρέψει την πληροφόρηση και ποιοτικότερη εξυπηρέτηση στους τελικούς χρήστες.
Παρά τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν στη διαγωνιστική διαδικασία, η ΒΡΔ Διανομής συνεχίζει εντατικά την προσπάθεια να τεθεί το έργο σε τροχιά υλοποίησης. Ο νέος διαγωνισμός βρίσκεται στα τελικά στάδια αξιολόγησης.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σύστημα Διαχείρισης Μετρητικών Δεδομένων (MDMS - Metering Data Management System)
Έχει ολοκληρωθεί το σύστημα διαχείρισης των μετρητικών δεδομένων που αποτελεί θεμέλιο αξιοπιστίας και διαφάνειας για την εύρυθμη και ομαλή λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού.
Τηλεπικοινωνιακό Δίκτυο Οπτικών Ινών
Έχει τεθεί σε υλοποίηση το Δίκτυο Οπτικών Ινών που θα αποτελέσει το ραχιαίο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο για τη μεταφορά των μεγάλων ποσοτήτων δεδομένων της Διανομής. Θα παρέχει την αναγκαία γρήγορη, αξιόπιστη, και ασφαλή λύση που θα καταστήσει εφικτή την ενεργειακή μετάβαση από την τηλεπικοινωνιακή σκοπιά, επιτρέποντας τη μετεξέλιξη του δικτύου από «παθητικό» σε ένα σύγχρονο «έξυπνο» σύστημα.
Βρίσκεται σε εξέλιξη ο σταδιακός σχεδιασμός του Δικτύου Οπτικών Ινών, η ετοιμασία προδιαγραφών της 1ης φάσης του παθητικού δικτύου, και η διενέργεια πιλοτικών έργων στην Λευκωσία και Λάρνακα.
Εκσυγχρονισμός Υποδομής Δικτύου
Βρίσκεται υπό υλοποίηση ο εκσυγχρονισμός και αυτοματοποίηση των δικτύων Μέσης και Χαμηλής Τάσης. Συγκεκριμένα:
- η σταδιακή αντικατάσταση του υφιστάμενου εξοπλισμού Μέσης Τάσης (σε αρκετές περιπτώσεις πεπαλαιωμένου) με νέο τηλεχειριζόμενο εξοπλισμό,
- ο εκσυγχρονισμός και μετατροπή του υφιστάμενου εξοπλισμού Μέσης Τάσης σε τηλε-μετρούμενο εξοπλισμό,
- η μαζική αντικατάσταση των υφιστάμενων εναέριων διακοπτών (Air Break Isolators – ABIs) με νέους τηλεχειριζόμενους διακόπτες, και
- η εγκατάσταση επιπρόσθετων τηλε-ελεγχόμενων Διακοπτών Αυτόματης Επαναφοράς (ΔΑΕ), Εναέριων Διακοπτών Φορτίου και Ενδεικτών Βλάβης στο εναέριο δίκτυο Μέσης Τάσης.
Σύστημα τηλεματικής και πλοήγησης
Αναπτύχθηκε υπερσύγχρονη εφαρμογή Τηλεματικής, Πλοήγησης και Διαχείρισης του Στόλου οχημάτων της ΑΗΚ στο σύστημα GIS, η οποία ενσωματώνει στον ενιαίο γεωγραφικό χώρο το Ηλεκτρικό Δίκτυο, τα Οχήματα και την παρακολούθηση των συνεργείων σε πραγματικό χρόνο. Η εφαρμογή παράγει πλήρεις εκθέσεις συμπεριλαμβανομένων της γεωγραφικής θέσης οχημάτων, οδηγών-συνεργείων και συμβάντων. Καθώς αποτελεί μέρος του συστήματος GIS, διευκολύνεται και βελτιώνεται πάρα πολύ η αντιμετώπιση βλαβών, ενώ μειώνεται ο χρόνος ανταπόκρισης του προσωπικού.
Αναβάθμιση της Εξυπηρέτησης Χρηστών Δικτύου
Η εξυπηρέτηση των Χρηστών Δικτύου συνεχώς αναβαθμίζεται και εκσυγχρονίζεται. Βρισκόμαστε σε διαδικασία αυτοματοποίησης διαδικασιών προς όφελος του Χρήστη, με στόχο η εξυπηρέτηση του να γίνεται μέσω διαδικτύου. Η υποβολή αιτήσεων για τον Έλεγχο Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων σε κατοικίες και άλλα υποστατικά, θα γίνεται γρήγορα και εύκολα μέσω της ιστοσελίδας μας.
Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη η υλοποίηση νέων σύγχρονων εφαρμογών που αφορούν την Ηλεκτρονική Διαχείριση Αιτήσεων Σύνδεσης. Ο αιτητής θα μπορεί να υποβάλει μια νέα Αίτηση Σύνδεσης, να παρακολουθεί το στάδιο επεξεργασίας που βρίσκεται μια υφιστάμενη Αίτηση Σύνδεσης, αλλά και να προχωρά στην αποδοχή και πληρωμή Όρων Σύνδεσης, χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική του παρουσία στα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Οργανισμού μας.
Αναβάθμιση της εφαρμογής EAC Mobile App
Η εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα και tablets EAC Mobile App έχει αναβαθμιστεί, σύμφωνα με τον Λειτουργικό διαχωρισμό της ΑΗΚ. Σκοπός είναι να προσφέρει περισσότερη, καλύτερη πληροφόρηση και νέες λειτουργίες στον καταναλωτή.
Μεταξύ άλλων, οι πελάτες της ΑΗΚ Προμήθεια έχουν τη δυνατότητα να υπολογίζουν τη κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος για διάφορες συσκευές, να βλέπουν στοιχεία του λογαριασμού τους, όπως ιστορικό κατανάλωσης και να επιλέγουν να λαμβάνουν τον λογαριασμό τους ηλεκτρονικά.
Οι Βλάβες και οι προγραμματισμένες διακοπές ρεύματος, μια ιδιαίτερη χρήσιμη λειτουργία, παρουσιάζονται με νέο πιο φιλικό τρόπο.
Το επικαιροποιημένο EAC Mobile App, αναμένεται να είναι διαθέσιμο τον Φεβρουάριο 2024.
Συνεργασία ΑΗΚ με Ταχυδρομεία
Πρωταρχικός στόχος της ΑΗΚ είναι η βελτίωση της εξυπηρέτησης των πελατών της. Για τον σκοπό αυτό, ΑΗΚ και Ταχυδρομεία έχουν σχεδιάσει μια νέα υπηρεσία για την είσπραξη των ποσών των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, από το Ταχυδρομείο εκ μέρους της ΑΗΚ Προμήθεια. Επιδίωξη μας είναι να προσφέρουμε ακόμη ένα τρόπο εξυπηρέτησης στους πελάτες μας και ειδικά στους ηλικιωμένους, που διαμένουν σε απομακρυσμένες περιοχές, εκεί όπου δεν υπάρχουν Κέντρα Εξυπηρέτησης Πελατών ΑΗΚ.
Η συμφωνία βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία του Κράτους για επεξεργασία και αναμένεται σύντομα η εφαρμογή της.
Αναβαθμισμένη Τεχνολογία
Η ΑΗΚ συνεχίζει να επενδύει σε νέα έργα και τεχνολογίες για κάλυψη των υφιστάμενων και μελλοντικών αναγκών πληροφορικής. Η ψηφιακή υποδομή της ΑΗΚ, δίκτυα, συστήματα αποθήκευσης, συστήματα ανάκαμψης, αναβαθμίζεται σε όλα τα επίπεδα.
Αναβάθμιση Οδικού Φωτισμού
Έχουν γίνει συμφωνίες με όλες τις Κοινότητες και τους Δήμους της Κύπρου (373) πλήν ενός Δήμου, για την αντικατάσταση των ενεργοβόρων φωτιστικών οδικού φωτισμού με φωτιστικά σώματα LED νέας τεχνολογίας. Αυτό είναι το μεγαλύτερο έργο της κατηγορίας που έχει γίνει στην Κύπρο.
Με την αντικατάσταση τους επιτυγχάνονται εξοικονομήσεις ηλεκτρικής ενέργειας της τάξης του 60%, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του κόστους λειτουργίας, αλλά και του κόστους συντήρησης, καθώς οι νέοι λαμπτήρες LED έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Τελικά προκύπτουν σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη.
Έξυπνα φωτιστικά και έξυπνοι πάσσαλοι
Μια επιπρόσθετη επιλογή είναι τα έξυπνα φωτιστικά και οι έξυπνοι πάσσαλοι (έχουν εγκατασταθεί στον Δήμο Πάφου), που αποτελούν μέρος της έξυπνης πόλης, καθώς μπορούν να ελέγχονται μέσω του λογισμικού της κεντρικής πλατφόρμας διαχείρισης. Το κάθε φωτιστικό ελέγχεται ξεχωριστά μέσω ενός κεντρικού λογισμικού. Οι έξυπνοι πάσσαλοι φέρουν σχετικό εξοπλισμό όπως μετεωρολογικό σταθμό, μεγάλη οθόνη LED προβολής ενημερωτικού υλικού και wi-fi. Έχουν λοιπόν τη δυνατότητα να προσφέρουν πληροφόρηση, διαφημιστικά μηνύματα, ανακοινώσεις και δωρεάν διαδίκτυο στους δημότες και επισκέπτες του Δήμου.
Έξυπνα φωτιστικά έχουν εγκατασταθεί στους Δήμους Λευκωσίας, Λεμεσού, Πάφου και Αγίας Νάπας με την ΑΗΚ να έχει την ευθύνη διαχείρισης τους μέσω πλατφόρμας, όπου μπορεί να παρακολουθήσει την κατανάλωση κάθε φωτιστικού, να αυξομειώσει την ένταση του φωτισμού και να παρακολουθεί τις βλάβες.
Υπηρεσία e-charge
Με δεδομένη τη διεθνή τάση για ενέργεια κίνησης φιλική προς το περιβάλλον, η ΑΗΚ συμβάλλει στην προσπάθεια ενίσχυσης της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας. Η υπηρεσία e-charge έχει δημιουργηθεί το 2014 από την ΑΗΚ, με στόχο οι ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων να έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστη και ασφαλή φόρτιση του ηλεκτρικού οχήματος τους σε χώρους δημόσιας χρήσης.
H υπηρεσία e-charge εγκατέστησε και λειτουργεί 32 σταθμούς επαναφόρτισης σε όλη τη Κύπρο, με 64 σημεία φόρτισης, εκ των οποίων 30 φορτιστές ημιταχείας φόρτισης (22kW AC) και 2 ταχείας φόρτισης (50kW DC).
Παράλληλα οι οδηγοί ηλεκτρικών οχημάτων μέσω της πλατφόρμας myeac.etrel.com η οποία λειτουργεί είτε σε κινητό είτε σε υπολογιστή, μπορούν να εντοπίσουν τα σημεία που είναι τοποθετημένοι οι φορτιστές, την κατάσταση που βρίσκονται, τη διαθεσιμότητά τους, τη διάρκεια και την κατανάλωση για κάθε φόρτιση και άλλες χρήσιμες πληροφορίες.
Εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων στα Σχολεία της Κύπρου
Στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και με κατεύθυνση την πράσινη ενεργειακή μετάβαση της χώρας μας, ολοκληρώθηκε από την ΑΗΚ το έργο εγκατάστασης ΦΒ Συστημάτων σε 405 σχολικά κτήρια παγκύπρια.
Το έργο περιλάμβανε εγκατάσταση ΦΒ συστημάτων, συνολικής ισχύος 4,9 MW, θερμομόνωση σε περίπου 84.000 τετραγωνικών μέτρων και υγρομόνωση στις επιφάνειες όπου εγκαταστάθηκαν τα ΦΒ συστήματα.
Το συνολικό κόστος του έργου έχει εγκριθεί για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στα πλαίσια του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ).
Το έργο αυτό υλοποιήθηκε και τέθηκε σε λειτουργία το καλοκαίρι του 2023 και προσφέρει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας στα σχολεία, μειώνοντας κατά 30% τη συνολική κατανάλωση ενέργειας.
Συμφωνία μετεξέλιξης Τμήματος Καταγραφέων Μετρητών.
Κατόπιν συζητήσεων και διαπραγματεύσεων επιτεύχθηκε συμφωνία μετεξέλιξης του Τμήματος Καταγραφέων Μετρητών, ώστε αυτό να μπορεί να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα που διαμορφώνει η εισαγωγή των 'έξυπνων' μετρητών αλλά και η τεχνολογική αναβάθμιση του Δικτύου Διανομής. Η συμφωνία περιλαμβάνει την ανάληψη από το προσωπικό του Τμήματος των επιπρόσθετων αρμοδιοτήτων που απαιτούνται, κατόπιν σχετικής εκπαίδευσης, με αντίστοιχη βελτίωση των απολαβών του. Η Συμφωνία προωθήθηκε για έγκριση στα αρμόδια Υπουργεία.
Μνημόνια Συνεργασίας με σημαντικούς Οργανισμούς
Η ΑΗΚ στο πνεύμα συνεργασίας και εξωστρέφειας, έχει υπογράψει Μνημόνια Συνεργασίας με το ΙδΕΚ, τον ΚΟΑ, τον Δήμο Λεμεσού και άλλους σημαντικούς Οργανισμούς.
Νέο Σύστημα Αξιολόγησης
Η ΑΗΚ, προχώρησε μέσω σχετικού Διαγωνισμού, στην αγορά υπηρεσιών Συμβούλων, για τον σχεδιασμό ενός νέου και σύγχρονου Συστήματος Αξιολόγησης για το προσωπικό της. Ζητούμενο να ανταποκρίνεται στις νέες ανάγκες του Οργανισμού και να πληροί τις σχετικές απαιτήσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου.
Η διαδικασία ολοκληρώθηκε και ο τροποποιητικός Κανονισμός που θα διέπει τη διαδικασία αξιολόγησης απεστάλη μέσω του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας στη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας για τον απαραίτητο νομοτεχνικό έλεγχο και τώρα βρίσκεται στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση.
Έκθεση Αειφόρου Ανάπτυξης Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ESG)
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση παρουσιάσαμε, για πρώτη φορά, την Έκθεση Αειφόρου Ανάπτυξης της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, αναδεικνύοντας την προσήλωσή μας στη βιωσιμότητα και την περιβαλλοντική ευαισθησία.
Το Διοικητικό Συμβούλιο έδειξε την πλήρη δέσμευσή του στη μείωση των εκπομπών, προωθώντας τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εφαρμόζοντας τεχνολογίες και προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και αναπτύσσοντας πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της αποδοτικότητας.
Μέσω της Έκθεσης Αειφόρου Ανάπτυξης, αναδεικνύεται η συνολική προσπάθεια της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου προς μια ενεργειακή πραγματικότητα που είναι ισορροπημένη, αποτελεσματική και συμβατή με το περιβάλλον. Επί του παρόντος, ο Οργανισμός αναλαμβάνει περαιτέρω δεσμεύσεις για την επίτευξη υψηλότερων προτύπων αειφορίας, διατηρώντας πάντοτε τη διαφάνεια και την εποπτεία ως βασικές αρχές των δράσεων του.
Πιστοποίηση του Οργανισμού με Διεθνή Πρότυπα
Η Πιστοποίηση του Οργανισμού με τρία Διεθνή Πρότυπα στους Τομείς της Διαχείρισης Ποιότητας, Διαχείρισης Περιβάλλοντος και από το τέλος του 2022 για πρώτη φορά με σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας & Υγείας αποτελούν σημαντικά ορόσημα στα πλαίσια της συνεχούς βελτίωσης του Οργανισμού σε τομείς στρατηγικής προτεραιότητας.
Συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας
Ο Οργανισμός προχώρησε με γοργούς ρυθμούς σε αναβάθμιση του συστήματος διαχείρισης στους τομείς της Επιχειρηματικής Συνέχειας και Ανάκαμψης, καθώς και της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της ΑΨΑ, με στόχο την πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του τομέα της Ασφάλειας Πληροφοριών. Επιπρόσθετα έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες αξιολογήσεις κινδύνου καθώς και οι δοκιμές διείσδυσης και λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα στα πλαίσια μείωσης της σχετικής επικινδυνότητας.
Έλεγχοι Εγκαταστάσεων
Ξεκίνησε από τον Μάιο του 2023 μια μεγάλη προσπάθεια για βελτίωση του χρόνου αναμονής για τον έλεγχο εγκαταστάσεων στις 3 εβδομάδες, τόσο για αιτήσεις που αφορούν Φ/Β συστήματα όσο και των άλλων αιτήσεων. Η προσπάθεια αυτή στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και από τις αρχές του Αυγούστου 2023 μέχρι και σήμερα ο χρόνος αναμονής είναι κάτω από 3 εβδομάδες σε όλα τα Περιφερειακά Γραφεία.
Ηλεκτρονικό Μητρώο Εγγυήσεων
Η ΑΗΚ Προμήθεια έχει εγγραφεί στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Εγγυήσεων Προέλευσης της παραγόμενης ενέργειας που διατηρεί ο Λειτουργός Αγοράς. Είναι ο πρώτος Προμηθευτής που εξασφάλισε και πιστοποίησε Εγγυήσεις Προέλευσης, διασφαλίζοντας την πράσινη ενεργειακή κατανάλωση πελατών της για το 2022.
Ενημέρωση και Εξωστρέφεια προσωπικού ΑΗΚ
Επιτεύχθηκε η άμεση και αντικειμενική ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις δράσεις και τα θέματα που απασχολούν τον Οργανισμό, με την ενεργοποίηση των λογαριασμών της ΑΗΚ στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης
Εξασφαλίστηκε χορηγία 70% του κόστους για έργα ανάπτυξης της ΒΡΔ Διανομής ύψους €49εκ. και για έργα ανάπτυξης της ΒΡΔ Μεταφοράς ύψους €70εκ. από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων
Η Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ανοχής κινδύνου του Οργανισμού και στη διασφάλιση της συμμόρφωσης με την στρατηγική, τις πολιτικές και τους κανονισμούς διαχείρισης κινδύνου.
Η Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων επόπτευσε συστηματικά την αποτελεσματικότητα του συστήματος διαχείρισης κινδύνου της ΑΗΚ, με έμφαση στους κινδύνους που αναλογούν στις επιμέρους δραστηριότητες, προβαίνοντας σε ανάλογες εισηγήσεις ή/και αποφάσεις για διορθωτικές/προληπτικές ενέργειες.
Επιπρόσθετα, το Διοικητικό Συμβούλιο, μετά από εισήγηση της Επιτροπής, ολοκλήρωσε και απέστειλε, στα Υπουργεία Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας και Οικονομικών τόσο τις σχετικές εκθέσεις ολικής διαχείρισης κινδύνων του Οργανισμού όσο και τις εκθέσεις συμμόρφωσης με τον Νέο Κώδικα Δημόσιας Διακυβέρνησης.
